Eigenaarschap
Vitibuck Architects heeft in samenwerking met G-Routes een onderzoek opgezet over nieuwe vormen van eigenaarschap binnen de stedenbouwkundige praktijk.
Het onderzoek heeft tot doel het ontwikkelen van nieuwe stedelijke strategieën voor (tijdelijk) hergebruik van binnenstedelijke ondergewaardeerde locaties, waarin gebiedsgericht naar de potenties van een plek op ruimtelijk, economisch en sociaal-maatschappelijk vlak wordt gekeken en verschillende belangen ( o.a. bewoners, politiek, stakeholders) geïntegreerd worden.
Hoe ziet een transformatie vanuit het belang van de bewoners er uit waarbij de burger mede-eigenaar wordt van die plek? Hoe kan een brug worden geslagen tussen de behoeftes van de burgers en het beleid, het algemene belang van de stad? Huidige planningsprocessen spelen te traag in op de veranderende marksituaties die bedrijfsactiviteiten beïnvloeden en worden verlamd door geluids- en stankcontouren van de nog aanwezige industriecomplexen.
Door het betrekken van buurtbewoners en private investeerders ontstaat een andere soort stedenbouw. De top-down benadering binnen het vak van grootschalige masterplannen is niet meer van deze tijd. Crisis en een veranderende rol voor overheid zorgen voor andere vormen van eigenaarschap en uiteindelijk voor andere steden.
Beleving
Het project is een interactief proces met en voor bewoners, ondernemers en beleidsmakers. Het gaat over beleving enerzijds en feiten anderzijds; zachte en harde data vullen elkaar aan. Charlois aan het Water combineert actie & onderzoek. We maken inzichtelijk wat er speelt langs het water (belangen, behoeftes en wensen) en activeren het gebied door middel van publieksactiviteiten. Zodoende ontstaat beweging en betrokkenheid. Het project heeft als hoofddoel‘een duurzame verbinding tot stand brengen tussen Maashaven en de naastgelegen wijken’.
Als eerste teken van verandering is het gebied tijdens de Kick-Off opengesteld voor het publiek. Voor één dag onderging het leegstaande terrein rondom de vuilbrander AVR in Charlois een ruimtelijke en theatrale metamorfose. Meer dan 500 bezoekers kwamen op de Kick-Off van ‘Charlois aan het Water’ op 29 september 2012 en maakten kennis met een afgesloten stuk stad. Ze kregen een rondleiding door het gebouw en werden naar hun mening gevraagd over de toekomst van de Maashaven Zuidzijde.
In juni 2013 is een leegstaande loods langs het water omgetoverd tot theater. Een maand lang hebben ruim 1500 bezoekers genoten van voorstellingen op de Maashavenkades. Verhalen van bewoners uit Charlois – door hen zelf gespeeld – zijn verweven tot een prachtig theaterstuk.
De belangrijkste tussenresultaten van het project tot nu toe zijn samengevat in de Actiekalender ‘Een jaar lang – Charlois aan het Water’ die tijdens een publiek debat overhandigd is aan verantwoordelijk wethouder Hamit Karakus.
Continuiteit
Belangrijk voor de toekomst van het gebied is continuïteit. De doelstellingen van Charlois aan het Water zijn niet vandaag op morgen haalbaar, omdat stedelijke transformatie een proces is van vele jaren en bewoners genoeg hebben van kortstondige participatieprojecten zonder zinnig resultaat voor hun dagelijkse leefomgeving.
De activiteiten van vorig jaar hebben aangetoond dat bewoners uit Tarwewijk/Oud-Charlois het geweldig vonden om de Maashaven Zuidzijde op een positieve manier te beleven. De historische anecdotes waren voor sommigen bekend, voor anderen een eye-opener. Vele avonden gingen bezoekers groepsgewijs vanuit de Tarwewijk over de dijk naar de kade. De trek naar het water is symbolisch voor de toekomst, maar gaat niet vanzelf. Dus is het belangrijk door te gaan. Zeker nu er verschillende ontwikkelingen zijn langs de Maashaven Zuidzijde op stapel liggen.
Vanuit onze ervaring van het afgelopen jaar, zien wij twee manieren om continuiteit te waarborgen:
1. Charlois aan het Water gaat als stichting zelf aan de kade zitten met een ontmoetingplek voor bewoners en ondernemers; dit wordt de nieuwe Public Spot. Het leegstaande gebouw van de voormalige vaartuigendienst van de AVR wordt platform voor de toekomstige ontwikkeling van de Maashavenkades Charlois. In de zomermaanden wordt het gebouw als horecapunt ingezet. de eerste resultaten hiervan zijn te zien onder het kopje PAVILJOEN.
2. Doorgaan met programmeren door middel van publieksactiviteiten en expertmeetings die op lokale ontwikkelingen aansluiten. Ook in 2014/15 heeft Charlois aan het Water een breed programma opgezet zoals Schapen op de dijk of Binnenvaart ontmoet Playstation-generatie.
